<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html dir="ltr" xml:lang="de" xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="de"><head>

  
		<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=ISO-8859-1">
   <!-- base href="http://localhost:8080/Wikipedia/" -->
   <link rel="shortcut icon" href="http://localhost:8080/Wikipedia/-/favicon.ico">
	  <link rel="copyright" href="http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html">
    <title>Runenstein - Wikipedia</title>
    <style type="text/css" media="screen,projection">/*<![CDATA[*/ @import "-/main.css"; /*]]>*/</style>
    <link rel="stylesheet" type="text/css" media="print" href="Runenstein-Dateien/commonPrint.css">
    <!--[if lt IE 5.5000]><style type="text/css">@import "-/IE50Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 5.5000]><style type="text/css">@import "-/IE55Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 6]><style type="text/css">@import "-/IE60Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if IE 7]><style type="text/css">@import "-/IE70Fixes.css";</style><![endif]-->
    <!--[if lt IE 7]><script type="text/javascript" src="-/IEFixes.js"></script>
    <meta http-equiv="imagetoolbar" content="no" /><![endif]-->
		<script type=" text/javascript">
			var skin = "monobook";
			var stylepath = "";
			var wgArticlePath = "A/$1";
			var wgScriptPath = "";
			var wgServer = "http://localhost:8080";
			var wgCanonicalNamespace = "";
			var wgNamespaceNumber = 0;
			var wgPageName = "Runenstein";
			var wgTitle = "Runenstein";
			var wgArticleId = 0;
			var wgIsArticle = true;
			var wgUserName = null;
			var wgUserLanguage = "de";
			var wgContentLanguage = "de";
		</script>
		<script type="text/javascript" src="Runenstein-Dateien/wikibits.js"><!-- wikibits js --></script>
		<style type="text/css">/*<![CDATA[*/
@import "-/common.css";
@import "-/monobookde.css";
@import "-/user.css";
@import "-/zenowp.css";
/*]]>*/</style>
  </head><body class="mediawiki ns-0 ltr">
    <div id="globalWrapper">
      <div id="column-content">
        <div id="content">
          <a name="top" id="top"></a>
          <h1 class="firstHeading">Runenstein</h1>
          <div id="bodyContent">
            <h3 id="siteSub">aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie</h3>
            <div id="contentSub"></div>
            <div id="jump-to-nav">Wechseln zu: <a href="#column-one">Navigation</a>, <a href="#searchInput">Suche</a></div>
    <table align="right"><tbody><tr><td><div class="thumb tright"><div style="width: 132px;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Faroe_stamp_059_runen_stone.jpg" class="internal" title="Runenstein von Sandavágur (Färöer) auf einer Briefmarke"><img src="Runenstein-Dateien/Faroe_stamp_059_runen_stone.jpg" alt="Runenstein von Sandavágur (Färöer) auf einer Briefmarke" longdesc="/wiki/Bild:Faroe_stamp_059_runen_stone.jpg" width="130" height="151"></a><div class="thumbcaption"><div class="magnify" style="float: right;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Faroe_stamp_059_runen_stone.jpg" class="internal" title="vergrößern"><img src="Runenstein-Dateien/magnify-clip.png" alt="vergrößern" width="15" height="11"></a></div>Runenstein von Sandavágur (Färöer) auf einer Briefmarke</div></div></div></td></tr><tr><td><div class="thumb tright"><div style="width: 132px;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Bj%F6rketorpsstenen_runor%2Ejpg" class="internal" title="Björketorpsstenen bei Björketorp (Ronneby)"><img src="Runenstein-Dateien/Bjrketorpsstenen_runor.htm" alt="Björketorpsstenen bei Björketorp (Ronneby)" longdesc="/wiki/Bild:Bj%C3%B6rketorpsstenen_runor.jpg" width="130" height="98"></a><div class="thumbcaption"><div class="magnify" style="float: right;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Bj%F6rketorpsstenen_runor%2Ejpg" class="internal" title="vergrößern"><img src="Runenstein-Dateien/magnify-clip.png" alt="vergrößern" width="15" height="11"></a></div>Björketorpsstenen bei Björketorp (Ronneby)</div></div></div></td></tr><tr><td><div class="thumb tright"><div style="width: 132px;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Bildstein-Bunge_1.jpg" class="internal" title="Phallischer Bildstein 700 n. Chr., Höhe 3 m im Museum von Bunge (Gotland)"><img src="Runenstein-Dateien/Bildstein-Bunge_1.jpg" alt="Phallischer Bildstein 700 n. Chr., Höhe 3 m im Museum von Bunge (Gotland)" longdesc="/wiki/Bild:Bildstein-Bunge_1.jpg" width="130" height="173"></a><div class="thumbcaption"><div class="magnify" style="float: right;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Bildstein-Bunge_1.jpg" class="internal" title="vergrößern"><img src="Runenstein-Dateien/magnify-clip.png" alt="vergrößern" width="15" height="11"></a></div>Phallischer Bildstein 700 n. Chr., Höhe 3 m im Museum von Bunge (Gotland)</div></div></div></td></tr></tbody></table><p><b>Runensteine</b> sind oft hohe zumeist auch aufrechtstehende Steine, <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Stele" title="Stele">Stelen</a>, die mit <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runen" title="Runen">Runeninschriften</a> versehen sind. Errichtet wurden diese Steine von <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Wikinger" title="Wikinger">Wikingern</a> primär zur Erinnerung an Verstorbene oder Gefallene, aber auch als <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Denkmal" title="Denkmal">Denkmäler</a> eigener Leistungen.</p><table id="toc" class="toc" summary="Inhaltsverzeichnis"><tbody><tr><td><div id="toctitle"><h2>Inhaltsverzeichnis</h2></div><ul><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Aussehen"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Aussehen</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Verbreitung"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Verbreitung</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Bedeutung_und_Gattungen"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Bedeutung und Gattungen</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Runensteine_von_Jelling"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Runensteine von Jelling</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Bildsteine_auf_Gotland"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Bildsteine auf Gotland</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Andere_Bildsteine"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Andere Bildsteine</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Siehe_auch"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Siehe auch</span></a></li><li class="toclevel-1"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein#Weblinks"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Weblinks</span></a></li></ul></td></tr></tbody></table><p><script type="text/javascript">//</script><a name="Aussehen" id="Aussehen"></a></p><h2><span class="mw-headline">Aussehen</span></h2><p>Die
in Runensteine eingemeißelten Inschriften und Muster waren mittels
Farbe (rot, schwarz, weiß) hervorgehoben, die heute verblichen ist oder
nachgemalt wurde. Mitunter sind Runensteine auch verziert (Schlange,
Drache). Ganz wenige zeigen Motive aus der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Germanische_Mythologie" title="Germanische Mythologie">germanischen Mythologie</a>.
Der aufwendigste norwegische Runenstein dieser Art stammt aus Dynna. Er
ist aus rotem Sandstein voller Bildmotive im Ringerike-Stil. Gunnvor,
die Tochter Trydiks baute eine Brücke und errichtete einen Stein für
ihre Tochter Astrid und schrieb: <i>Und sie war das geschickteste Mädchen in Hadeland.</i> Der Runenstein mit der längsten bekannten Inschrift ist der Bugstein der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Schiffssetzung" title="Schiffssetzung">Schiffssetzung</a> von Glavendrup. Es gibt sowohl Runensteine mit Bildern oder Symbolen als auch Bild- und Maskensteine mit Runen. Einzelne als <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Maskenstein" title="Maskenstein">Maskensteine</a>
bezeichnete Steine mit Bildern kennt man aus Dänemark (Århus,
Sjellebro), hier sind Bilder in Findlinge eingeritzt, die teilweise
zusätzlich eine Runeninschrift tragen.</p><p><a name="Verbreitung" id="Verbreitung"></a></p><h2><span class="mw-headline">Verbreitung</span></h2><p>Deutschlands vier, im Umkreis von <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Haithabu" title="Haithabu">Haithabu</a> gefundene Runensteine, sind im Museum von <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Schloss_Gottorf" title="Schloss Gottorf">Schloss Gottorf</a> in <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Schleswig_%28Stadt%29" title="Schleswig (Stadt)">Schleswig</a> zu sehen; einzig der Runenstein von <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Busdorf" title="Busdorf">Busdorf</a> steht noch im örtlichen <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Wikinger-Museum_Haithabu" title="Wikinger-Museum Haithabu">Wikingermuseum</a>. Seine Übersetzung lautet: <i>König Sven setzte diesen Stein für Skarthi, seinen Gefolgsmann, der nach Westen</i> (vermutlich England) <i>gefahren war, aber nun bei Hedeby fiel.</i>
Hedeby (Heideort) ist die alte Schreibweise von Haithabu. Zwischen 5000
und 6000 Runensteine sind in Skandinavien gefunden worden, davon über
3000 im Raum des heutigen Schweden, so dass der Brauch vermutlich von
hier ausgegangen ist. Sie sind in Norwegen und Schweden seit dem 4.
Jahrhundert, in England seit dem 7. Jahrhundert und in Dänemark seit
dem 9. Jahrhundert zu finden. Vereinzelte Steine finden sich auch im
Baltikum und in Russland, auf Grönland und auf den britischen Inseln
außerhalb Englands. Bekannte Runensteine in Schweden sind der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein_von_Ramsundberg" title="Runenstein von Ramsundberg">Runenstein von Ramsundberg</a> und der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein_von_R%F6k" title="Runenstein von Rök">Runenstein von Rök</a>. In den USA gefundene Runensteine <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein_von_Kensington" title="Runenstein von Kensington">Runenstein von Kensington</a>, <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Minnesota" title="Minnesota">Minnesota</a> sind Fälschungen.</p><p><a name="Bedeutung_und_Gattungen" id="Bedeutung_und_Gattungen"></a></p><h2><span class="mw-headline">Bedeutung und Gattungen</span></h2><p>Sie bieten - ähnlich den römischen <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Stele" title="Stele">Grabstelen</a> - einen Einblick in das Selbstverständnis, die <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Werte" title="Werte">Werte</a> und Leistungen einzelner Personen, die aufgrund ihres Standes die Möglichkeit hatten, eine zumindest lokale Rolle in der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Tradition_%28Geschichtswissenschaft%29" title="Tradition (Geschichtswissenschaft)">überlieferten</a> <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Geschichte" title="Geschichte">Geschichte</a> zu spielen. Der älteste Runenstein, der noch an seinem ursprünglichen Platz steht, ist der Einangsteinen in Norwegen.</p><p>Man kann verschiedene Arten von Runensteinen unterscheiden:</p><ul><li>Die <i>Gedenksteine</i>, die von Angehörigen oder Verehrern gesetzt worden sind,</li><li>die <i>Selbstdarstellungssteine</i>, die Leistungen dessen rühmen, der den Stein gesetzt hat,</li><li>ähnlich, aber von etwas unterschiedlichem Charakter die endzeitlichen Steine, die <i>religiöse Leistungen</i>
von erst vor kurzem zum Christentum übergewechselten Gläubigen
ansprechen, auf ihnen ist neben den Runen oft das christliche Kreuz zu
sehen</li><li>Bemerkenswert ist auch die nicht geringe Anzahl von Steinen, die für und von <i>Frauen</i> für sich selbst gesetzt sind.</li></ul><p>Ein
interessantes Beispiel eines Selbstdarstellungssteines steht bei
Stockholm. Dort schreibt ein schwedischer Wikinger von sich: <i>"in ulfr hafir onklati * Þru kialtakat Þit uas fursta Þis tursti * Þa ---Þurktil * Þa kalt knutr"</i> Übersetzt: Ulf hat in England dreimal Tributgeld erhalten. Das erste war mit Toste <i>(Skagul Toste einem Wikinger aus der Provinz West Götaland)</i>, das zweite mit Thorkel <i>(Torkel der Hohe, ein dänischer Jarl, der 1011 englischen Tribut erhielt)</i> und das dritte mit <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Knut_der_Gro%DFe" title="Knut der Große">Knut dem Großen</a>.</p><p><a name="Runensteine_von_Jelling" id="Runensteine_von_Jelling"></a></p><h2><span class="mw-headline">Runensteine von Jelling</span></h2><p>Eine einzigartige Gruppe von Runensteinen mit hohem Bildanteil auf Findlingen sind die Steine von Jelling. Die <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runensteine_von_Jelling" title="Runensteine von Jelling">Runensteine (von Jelling)</a> für den dänischen König <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Gorm" title="Gorm">Gorm</a> (den Alten), mit dem die Liste der Könige beginnt, da er als Reichseiniger gilt, wurden vermutlich von dessen Sohn <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Harald_Blauzahn" title="Harald Blauzahn">Harald Blauzahn</a> in Auftrag gegeben. Sie stehen an der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Kirche_Jelling.JPG" title="Bild:Kirche Jelling.JPG">Kirche von</a> <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Jelling" title="Jelling">Jelling</a> (<a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/D%E4nemark" title="Dänemark">Dänemark</a>)
zwischen den beiden noch heidnischen Grabhügeln Gorms und seiner Frau
Thyra. Gorm selbst ließ einen kleinen Runenstein setzen, auf dem steht:
<i>König Gorm erstellte diese Erinnerung für Thyra seine Frau, die Zierde Dänmarks.</i> Der Stein, auf dem <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Harald_Blauzahn" title="Harald Blauzahn">Harald Blauzahn</a> die Christianisierung Dänemarks als sein Werk darstellt, zeigt auf zwei Seiten <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Verzierung" title="Verzierung">Motive</a> und auf der Vorderseite <span class="hl0">Runenzeichen</span>.</p><table class="gallery" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runenstein_Gorm_1.jpg" title="Bild:Runenstein Gorm 1.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runenstein_Gorm_1.jpg" alt="" width="86" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>Runenstein Gorm, Vorderseite</p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runenstein_Gorm_2.jpg" title="Bild:Runenstein Gorm 2.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runenstein_Gorm_2.jpg" alt="" width="86" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>Runenstein Gorm, Rückseite</p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 28px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runensteine_Gorm_Blauzahn.jpg" title="Bild:Runensteine Gorm Blauzahn.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runensteine_Gorm_Blauzahn.jpg" alt="" width="120" height="90"></a></div><div class="gallerytext"><p>Runensteine der Könige Gorm und Blauzahn</p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 28px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runenstein_Blauzahn_2.jpg" title="Bild:Runenstein Blauzahn 2.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runenstein_Blauzahn_2.jpg" alt="" width="120" height="90"></a></div><div class="gallerytext"><p>Runenstein von König Blauzahn, Schriftseite</p></div></div></td></tr></tbody></table><p><a name="Bildsteine_auf_Gotland" id="Bildsteine_auf_Gotland"></a></p><h2><span class="mw-headline">Bildsteine auf Gotland</span></h2><p>Die wahrscheinlich farbigen Darstellungen (schwarz-weiß-rot) <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Gotl%E4ndische_Bildsteine" title="Gotländische Bildsteine">Gotländische Bildsteine</a> sind eine Besonderheit aus der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Wikinger" title="Wikinger">Wikingerzeit</a>, der primär auf der schwedischen Insel <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Gotland" title="Gotland">Gotland</a> und nur vereinzelt an den benachbarten Küsten und auf <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/%D6land" title="Öland">Öland</a>
auzutreffen ist. Sie zeigen menschliche Gestalten (Götter), mehrere
Tierarten, magische Symbole, Wirbelräder, Ruder- und Segelschiffe,
Spiralen, mytholische Szenen und <b>Runenbänder</b> und sind auch ein Abbild der Religionsgeschichte. Am Ende erscheinen Steine mit dem christlichen Kreuz.</p><p><a name="Andere_Bildsteine" id="Andere_Bildsteine"></a></p><h2><span class="mw-headline">Andere Bildsteine</span></h2><p>In
Europa gibt es noch eine zweite Gruppe von Bildsteinen, deren
Bildanteil Symbole zeigt, sich aber auch aus dem Bereich der
symbolhaften Darstellungen, wie sie etwa irische Kreuz- oder
Pillarsteine zeigen, heraushebt, das sind die <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Piktischer_Symbolstein" title="Piktischer Symbolstein">Piktensteine</a> in <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Schottland" title="Schottland">Schottland</a>.</p><p><b>Weitere Steine</b></p><table class="gallery" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Stentoftenstenen.jpg" title="Bild:Stentoftenstenen.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Stentoftenstenen.jpg" alt="" width="90" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>Stentoftenstein in der Sankt Nicolai Kirche, Sölvesborg (Schweden)</p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runestone_in_S%F6lvesborg%2Ejpg" title="Bild:Runestone in Sölvesborg.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runestone_in_Slvesborg.htm" alt="" width="90" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>Stein vor der Nikolaikirche in Sölvesborg</p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runestone_U_1011_right.jpg" title="Bild:Runestone U 1011 right.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runestone_U_1011_right.jpg" alt="" width="69" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>Runenstein im University Park in <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Uppsala" title="Uppsala">Uppsala</a></p></div></div></td><td><div class="gallerybox"><div class="thumb" style="padding: 13px 0pt;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Runestonebeingmade.jpg" title="Bild:Runestonebeingmade.jpg"><img src="Runenstein-Dateien/Runestonebeingmade.jpg" alt="" width="107" height="120"></a></div><div class="gallerytext"><p>moderner Runenstein bei der Herstellung</p></div></div></td></tr></tbody></table><p><a name="Siehe_auch" id="Siehe_auch"></a></p><h2><span class="mw-headline">Siehe auch</span></h2><ul><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Samnordisk_runtextdatabas" title="Samnordisk runtextdatabas">Samnordisk runtextdatabas</a></li><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Baityloi" title="Baityloi">Baityloi</a></li><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Bautastein" title="Bautastein">Bautastein</a></li><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Menhir" title="Menhir">Menhir</a></li><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Megalith" title="Megalith">Megalith</a></li><li><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Ogham" title="Ogham">Ogham</a></li></ul><p><a name="Weblinks" id="Weblinks"></a></p><h2><span class="mw-headline">Weblinks</span></h2><div><table style="background-color: transparent; position: relative;" border="0" cellspacing="1"><tbody><tr valign="middle"><td><div style="overflow: hidden; position: relative; width: 12px; height: 18px; z-index: 2;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Commons-logo.svg" class="image" title=""><img src="Runenstein-Dateien/Commons-logo.png" alt="" longdesc="/wiki/Bild:Commons-logo.svg" width="12" height="16"></a><div style="position: absolute; top: 0pt; left: 0pt; padding-top: 3px; z-index: 3;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Hauptseite" class="extiw" title="commons:Hauptseite"><span style="float: left; width: 12px; height: 18px; font-size: 18px; line-height: 18px; word-spacing: 12px; cursor: pointer;">&nbsp; &nbsp;</span></a></div></div></td><td align="left"><b><span class="plainlinks"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runestones?uselang=de" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runestones?uselang=de" rel="nofollow">Commons: Runenstein</a></span></b> &#8211; Bilder, Videos und/oder Audiodateien</td></tr></tbody></table></div><div><table style="background-color: transparent; position: relative;" border="0" cellspacing="1"><tbody><tr valign="middle"><td><div style="overflow: hidden; position: relative; width: 12px; height: 18px; z-index: 2;"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/I/Commons-logo.svg" class="image" title=""><img src="Runenstein-Dateien/Commons-logo.png" alt="" longdesc="/wiki/Bild:Commons-logo.svg" width="12" height="16"></a><div style="position: absolute; top: 0pt; left: 0pt; padding-top: 3px; z-index: 3;"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Hauptseite" class="extiw" title="commons:Hauptseite"><span style="float: left; width: 12px; height: 18px; font-size: 18px; line-height: 18px; word-spacing: 12px; cursor: pointer;">&nbsp; &nbsp;</span></a></div></div></td><td align="left"><b><span class="plainlinks"><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runestones%2C_Gotland?uselang=de" class="external text" title="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runestones%2C_Gotland?uselang=de" rel="nofollow">Commons: Bildsteine auf Gotland</a></span></b> &#8211; Bilder, Videos und/oder Audiodateien</td></tr></tbody></table></div><div class="printfooter">Von &#8222;<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Runenstein">http://de.wikipedia.org/wiki/Runenstein</a>&#8220;</div>   <div id="catlinks"><p class="catlinks"><a href="http://de.wikipedia.org//w/index.php?title=Spezial:Categories&amp;article=Runenstein" class="external text" title="Spezial:Categories">Kategorien</a>: <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Arch%C3%A4ologischer_Fachbegriff" title="Kategorie:Archäologischer Fachbegriff">Archäologischer Fachbegriff</a></span> | <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Wikingerzeit" title="Kategorie:Wikingerzeit">Wikingerzeit</a></span> | <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Denkmal" title="Kategorie:Denkmal">Denkmal</a></span> | <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Epigraphik" title="Kategorie:Epigraphik">Epigraphik</a></span> | <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Runenstein" title="Kategorie:Runenstein">Runenstein</a></span> | <span dir="ltr"><a class="external text" href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Megalith" title="Kategorie:Megalith">Megalith</a></span></p></div>                <div class="visualClear"></div>
          </div>
        </div>
      </div>
      <div id="column-one">
		  <div id="p-cactions" class="portlet">
			 <h5>Diese Seite</h5>
			 <ul>
			   <li id="ca-nstab-main" class="selected"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/A/Runenstein">Artikel</a></li>
			   <li id="ca-history"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/$A/Runenstein">Versionen/Autoren</a></li>
			 </ul>
		  </div>
		  	<div class="portlet" id="p-personal">
		  		<h5>Ausgabe</h5>
		  		<div class="pBody">
		  			<ul>
		  				<li>DVD-ROM-Ausgabe vom 20. September 2006</li>
		  			</ul>
		  		</div>
		  	</div>
		  <div class="portlet" id="p-logo">
			 <a style="background-image: url(/Wikipedia/-/Wiki.png);" href="" title="Hauptseite"></a>
		  </div>
		  <script type="text/javascript"> if (window.isMSIE55) fixalpha(); </script>
		  <div class="portlet" id="p-navigation">
			 <h5>Navigation</h5>
			 <div class="pBody">
			   <ul>
				 <li id="n-mainpage"><a href="">Hauptseite</a></li>
				 <li id="n-topics"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/P/Wikipedia_nach_Themen">Themenportale</a></li>
				 <li id="n-alphindex"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/%7E/browse?n=A&amp;s=0&amp;c=100&amp;a=A">Von A bis Z</a></li>
				 <li id="n-images"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/%7E/browse?n=I&amp;s=0&amp;c=20">Abbildungen</a></li>
				 <li id="n-randompage"><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/%7E/random?n=A">Zufälliger Artikel</a></li>
			   </ul>
			 </div>
		  </div>
	  <div id="p-search" class="portlet">
			<h5><label for="searchInput">Suche</label></h5>
			<div id="searchBody" class="pBody">
			  <form method="get" action="~/search" id="searchform">
				<div>
				  <input name="l" value="Wikipedia.index" type="hidden">
				  <input id="searchInput" name="e" accesskey="f" value="" type="text">
				  <input name="go" class="searchButton" id="searchGoButton" value="Artikel" type="submit">&nbsp;
				  <input name="ft" class="searchButton" value="Volltext" type="submit">
				</div>
			  </form>
			</div>
		  </div>
		  <div class="portlet" id="p-tb">
			<h5>Online</h5>
			<div class="pBody">
			  <ul>
 		    <li id="tb-mainpage"><a href="http://de.wikipedia.org/">Hauptseite</a></li>
  		    <li id="tb-nstag-main"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Runenstein">Artikel</a></li>
  		    <li id="tb-talk"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Diskussion:Runenstein">Diskussion</a></li>
   	    <li id="tb-history"><a href="http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Runenstein&amp;action=history">Versionen/Autoren</a></li>
			  </ul>
			</div>
		  </div>
      </div>
      <div class="visualClear"></div>
      <div id="footer">
        <p>Der Inhalt der Seite steht unter der <a href="http://localhost:8080/Wikipedia/-/GFDL_%28englisch%29.html">GNU-Lizenz für freie Dokumentation</a>.</p>
        <p><a href="http://localhost:8080/Wikipedia/-/Impressum.html">Impressum</a> - <a href="http://www.directmedia.de/">Directmedia</a> - 1 ms</p>
      </div>
      <script type="text/javascript">if (window.runOnloadHook) runOnloadHook();</script>
    </div>
  </body></html>